Tuesday, June 28, 2016

အမိေျမ အဖေျမ

အမိေျမ အဖေျမ
____________

ရွင္မေတာင္ ေတာင္ညိဳရိပ္
ထန္းညိဳရိပ္ တေဝေဝ။

ယုန္လိုက္သံ ေတာသံဟစ္
ေက်ာက္စရစ္ေျမ။

ေတာလမ္းက ေကြ႔ကာေခြ
ေတာေျခက ေကာက္ကာေကြ႔။

လွည္းတန္းတအီအီနဲ႔
ေျမနီနီတမာတန္း
လြမ္း၍မေမ့။

မုန္ညင္းက အေမ့ရြာ။
အေဖ့ရြာ ေျမျဖဴေက်း
ေသြးခ်င္းမ်ားစြာ။

ထန္းလ်က္ခဲရယ္နဲ႔
ေျမပဲေလွာ္တဆုပ္စာ
မာပါစ ႏႈတ္ခြန္း။

ေျမျဖဴရြာ ၾကာကန္၌
ရြာသံအလြန္စည္တ့ဲ
ညေနရီ ေရခ်ိဳခပ္ခ်ိန္ျဖင့္
လြမ္းတတ္လို႔လြမ္း။

ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းေပၚတြင္။
ေရစႀကိဳ ေနညိဳညိဳ
ၿမိဳ႕ကစည္ပင္။

ၿမိဳ႕ဆိပ္ကမ္း ေမာ္ေတာ္ဝင္
ျမစ္ျပင္က ျမသင္ဖ်ဴး။

ကမ္းေပၚမွာ ေဖာင္ေတာ္ဦး
ၿမိဳ႕ဝက္ကဖူး။

အမိေျမ အဖေျမ
လက္ယက္မ လင္းကေတာ
သာေမာသည့္ မအူတခို
ေရစႀကိဳနယ္အစုံ၌
ေဆြစုံမ်ိဳးစုံတင့္
ပန္းပြင့္သို႔ေဝ။

နံ႔သာေျမဌာေနေက်ာင္းဆီက
ျဖည့္ေလာင္းခ့ဲ ပညာေရ
ခ်ိဳေပစြတကား။

ခ်စ္ေသာ နံ႔သာေျမ၏
ေက်းဇူးေတြ အာရံုျပဳပါခ့ဲ
နယ္ေျမမွာ ႂကြယ္ေစသမႈင့ဲျပင္
ေဇယ်တု လိုရာေအာင္လို႔
ရွင္မေတာင္ ရနံ႔ေမႊးသည့္ႏွယ္
ေမႊးၾကေစသား။

တင္မိုး
နံ႔သာေျမ မဂၢဇင္း
၁၉၇၅

တို႔မ်ား ပုုခန္း ------------- (ပခန္းၾကီးျမိဳ႕ေဟာင္း)

တို႔မ်ား ပုုခန္း
-------------
(ပခန္းၾကီးျမိဳ႕ေဟာင္း)

"ေလးရာျပဳဆန္း၊ ျမိဳ႕ကူးခန္း၊ ပခန္း ေခၚသေထြ"
                       "ကဝိလကၡဏာသတ္ပံုက်မ္း"
 
သစ္ပင္ခ်ံဴႏြယ္မ်ားအၾကားတြင္ ျမင့္ျမင့္မားမား
ျမိဳ႔ရိုးပ်က္ၾကီးမ်ားသည္ေအးေဆးတည္ျငိမ္စြာျဖင့္ အတိတ္သမိုင္းကိုေျပာေနၾကဟန္ရွိသည္။တခ်ိန္
က ကူးခန္းဟု တြင္ခဲ့ေသာ ပခန္းျမိဳ႕ေဟာင္းျဖစ္
သည္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္၏ လက္ယာဘက္ကမ္း ေရစၾကိဳနွင့္ ၁၀မိုင္အကြာ ပခုကၠဴႏွင့္မိုင္၂၀အ
ကြာ ကားလမ္းမၾကီးေပၚတြင္ရွိသည္။
ရွင္မေတာင္၏အရိပ္ေအာက္တြင္ ရွားပင္မ်ား၊
ထေနာင္းပင္မ်ား၊ထန္းညိဳပင္မ်ားျဖင့္ဝန္းရံထားေသာ ေအးခ်မ္းသာယာသည့္ အညာရြာၾကီးတစ္ခု
အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေနျပီ။

တခ်ိန္တခါကဆိုလ်ွင္
"သည္တြင္ေရႊျမိဳ႕၊ သည္သို႔ေစတီ၊ သည္ဆီေရႊနန္း" ဟု  စိတ္ကမွန္း
၍ ၾကည္ႏူးစရာျမိဳ႕ၾကီးျဖစ္ခဲ့သည္။ဘုရားအို
ေက်ာင္းပ်က္တို႔လည္း ေပါမ်ားလွပါဘိ။
ဗုဒၶသာသနာထြန္းလင္းပြင့္လန္းခဲ့ရာေနရာလဲ
ျဖစ္ခဲ့သည္။

ျမန္မာဘုရင္မ်ားလက္ထက္ေတာ္က ိုပုခန္းတိုက္သည္ထင္ရွားခဲ့ေသာ ေဒသျဖစ္သည္။ ပခန္းသည္ သာသနာသကၠရာဇ္ ၃၆ခုနွစ ္ဓႏုသီဟမင္းလက္ထက္တြင္ စ၍ ျမိဳ႕တည္ေထာင္စိုးစံခဲ့သည္ဟု နရဒီပက်မ္းတြင္ ျပဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း ေရွးသမိုင္းရွိသည္။

ပုဂံေခတ္ သိန္းခိုမင္းလက္ထက္ သကၠရာဇ္၂၇၇
တြင္ မင္းစည္သူနွင့္ မင္းေက်ာ္စြာညီေနာင္မင္း
သားနွစ္ပါးသည္ ဤအရပ္သို႔ေရာက္လာျပီး
ေတာင္သံုးလံုးေျမကိုညိုကာ ျမိဳ႕တည္သျဖင့္
"ကုခႏၶ"(တူးျခင္း၊ညိုျခင္း)အနက္ကိုယူကာ
"ကူးခန္း"ဟု သမုတ္ခဲ့ၾကသည္။ နရပတိစည္သူ
မင္းၾကီးလက္ထက္(သကၠရာဇ္၅၃၆)တြင္ ကူးခန္း
အရပ္မွ သူပုန္သူကန္ထၾကြ၍လာေရာက္တိုက္
ခိုက္နွိမ္နွင္းရာ "သူပုန္မ်ား ပေစ၊ ခန္းေစ"
ဟူေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ "ပခန္း"ဟုသမုတ္ခဲ့
ေၾကာင္းလဲေတြ႕ရသည္။ဟံသာဝတီပါမင္းလက္
ထက္ ကူးခန္းကို ျမိဳ႕ရိုးမ်ားနိမ့္ခ်ည္ျမင့္ခ်ည္
အကြက္က်စနစ္တက်ေဆာက္လုပ္၍ ျမိဳ႔ေတာ္
ကိုျပဳျပင္ခဲ့သျဖင့္ "ပခႏၶ" သဒၵါအရ ပခန္းဟုတြင္
ခဲ့ေၾကာင္းလည္းဆိုၾကသည္။အခ်ိန္ကာလၾကာ
ရွည္လာေသာအခါ ပခန္းၾကီးမွ "ပုခန္းၾကီး"ဟု
အမည္တြင္လာခဲ့သည္။

ပခန္းသည္ျမန္မာ့သမိုင္းစဥ္တေလ်ွာက္ သူ႔ဂုဏ္
သူူ႔သိန္ သူ႔အရွိန္နွင့္ ထင္ရွားခဲ့ေသာေဒသတခု
ျဖစ္သည္။ျမန္မာမႈေရးပီတိမ်ားျဖင့္လဲ လႊမ္းျခံဳခဲ့ရ
ပါသည္။ ပခန္းတြင္ အထင္ရွားဆံုးမွာ စည္သူရွင္
ဘုရားျဖစ္၏။ပခန္းျမိဳ႔အလယ္ကုန္းေတာ္ေပၚတြင္
မင္းစည္သူတည္ထားခဲ့သည္။
ေနာင္ မင္းအဆက္ဆက္ကလဲျပဳျပင္ခဲ့ၾက၏။
စည္သူရွင္၏ေျခေတာ္ရင္းမွ အေနာက္ေျမာက္
ယြန္းယြန္းတေနရာတြင္ ပခန္းေက်ာင္းေတာ္ၾကီး
ရွိ၏။
သံုးဆင့္လည္ေပၚ မိုးျပသာဒ္၊ဘုရားေဆာင္
တစ္ေဆာင္၊ေဘာဂေဆာင္၊ က်က္သေရခန္း
ေဆာင္ စၾကၤ ံလမ္းတို႔နွင့္ အခန္းခန္းအသြယ္
သြယ္ ပနး္ႏြယ္ပန္းဆိုင္း၊ နရားဆိုင္း နရားၾကြ
စာမရီပန္းအလွေတြႏွင့္ျမိဳင္ေနသည္။ထးီကိုင္ သန္လ်က္ကိုင္၊ သားျမီးယပ္ကိုင္၊နတ္ရုပ္၊ဘီလူး
ရုပ္တို႔ကလဲ တံခါးရြက္တိုင္းမွာေစာင့္ၾကပ္ေနၾက
သည္။ ေက်ာင္းဒကာကား က်ီဝန္မင္းၾကီးဦးတုတ္
ျဖစ္သည္။

   ပခန္းျမိဳ႔ေဟာင္းၾကီး၏အေရွ႕ေျမာက္ယြန္းယြန္း
ခ်င္းတြင္းျမစ္ကမ္းနံေဘးရွိ ပခန္းငယ္က ေက်ာင္းဒကာ ပခန္းမင္းၾကီးဦးရန္ေဝး၏ေက်ာင္း
ၾကီးမွာလည္း လူတဖက္ခန္႔ကြ်န္းတိုင္ၾကီးမ်ားနွင့္
ခန္းနားပါဘိ။ထည္ဝါလွပါ၏။ပုခန္း၏ျမိဳ႕တြင္း၊ျမိဳ႕
ျပင္အနွံ႔ အဂၤေတအမည္းအကြာ၊ အုတ္ရိုးလႊာ
ေၾကးညိဳေရာင္နွင့္ ဘုရားအိုဘုရားပ်က္မ်ားကလဲ
ေပါမ်ားလွဘိသည္။ေရတြက္၍ပင္ ကုန္နိုင္စရာ
မရွိ။

  ပုခန္းသမိုင္းကိုေလ့လာရင္း ပုခန္းျမိဳ႕ေဟာင္း
ျမင္ကြင္းကိုျမင္ရမွ ပုခန္း အတိတ္သမိုင္းသည္
လြမ္းစရာျဖစ္လာသည္။

ပုဂံေခတ္က မင္းစည္သူ၊ မင္းေက်ာ္စြာတို႔သည္
ခမည္းေတာ္ပုဂံဘုရင္၏အလိုက် ျမိဳ႕ျပျပည္ရြာ
စည္ကားေအာင္တည္ခဲ့ၾကသည္။ေျမာင္းအ
သြယ္သြယ္တူး၍ ခ်င္းတြင္းျမစ္ေရကိုယူကာ
စပါးေတြစိုက္ခဲ့ၾကသည္။သူခိုးဓါးျပရန္ကိုလည္း
ကာကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ျပည္သူကိုစည္းရံုးခဲ့ၾကသည္။ထိုေဒသသားတို႔သည္ မည္မ်ွခ်စ္ၾက
သနည္းဆိုေသာ္ ေနာင္အခါ မင္းေက်ာ္စြာအား
ဦးမင္းေက်ာ္၊ ကိုၾကီးေက်ာ္ နတ္အျဖစ္နွင့္ ယေန႔
တိုင္ ကိုးကြယ္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။့
  
   ပုဂံအေနာ္ရထာလက္ထက္က ပခန္းသည္
ေလးရာျပဳျမိဳ႕ျဖစ္၏။ စစ္မက္ေရးရာရွိလ်ွင္
စစ္သည္အမႈထမ္း ေလးရာ ေပးရသည္။
အေနာ္ရထာမင္း၏ ပုဂံစစ္သည္တို႔သည္ ဂြ်မ္း
သူပုန္စစ္သည္တို႔ကို တိုက္ရာနွင့္ တိုင္းတစ္ပါး
ရန္သူမ်ားကိုတိုက္ခိုက္ရာတြင္ နတ္စစ္သည္မ်ား
ကဲ့သို႔ ရဲရင့္ျပီးကြ်မ္းက်င္ဖ်တ္လတ္၏ဟု သမိုင္း
ဆရာတို႔က မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကသည္။

ထိုသို႔ဆိုလ်ွင္ ပုခန္းသားတို႔သည္လည္း နတ္စစ္
သည္မ်ားကဲ့သို႔ရဲရင့္သည္၊ သတိၱရွိသည္ဟု ဆိုရပါမည္။

ပုခန္းျမိဳ႕ေဟာင္း၏ေျမာက္ဘက္မနီးမေဝးတြင္
ေရႊဥမင္ေတာရရွိသည္။ဒုတိယအင္းဝေခတ္တြင္
တစ္ပါးတည္း အရညဝါသီ ေတာအရပ္မွီ၍
ဂူအတြင္း ခ်ံဴအတြင္းမွ ေပရြက္၊ထန္းရြက္၊သစ္
ရြက္တို႔ျဖင့္စာေပေရးသားက်မ္းျပဳခဲ့ေသာ အံ့ဖြယ္
စာေရးဆရာျဖစ္သည္။ပညာျပည့္ဝနွလံုးလွေတာ္
္မူပါေပ၏။ေနျပည္ေတာ္မွၾကြလာေသာ မင္းဆရာ
ေတာင္ဖီလာဆရာေတာ္က ေတာထဲမွာ တစ္ပါးတည္း မေၾကာက္ဖူးလားဟု ေမးရာ
ေရႊဥမင္ဆရာေတာ္ ရွင္ဇမၺဴဒီပဓဇက ေၾကာက္၍
တစ္ပါးထဲေနပါတယ္ဘုရားဟု တရားနွင့္ဆံုးမ
လိုက္ရာ ေတာင္ဖီလာဆရာေတာ္ တရားက်၍
ေတာရမွီးခဲ့သည္ဟုေရွးဆရာတို႔ ေရးခဲ့ၾကဖူး
သည္။

      ျမန္မာ ့အႏွသဘင္သမိုင္းတြင္ ပခနး္သဘင္
ပညာရွင္တို႔ ထင္ရွားခဲ့ၾကသည္။ မင္းသားၾကီး
ဆရာညိဳ၊ မင္းသားၾကီး ဦးေအာင္သာ၊ မင္းသမီး
မညိဳသ၊ မင္းသမီး မစိန္အိုတို႔မွာ အမွတ္တရ
လြမ္းစရာျဖစ္၏။ ပုခန္းဆရာညိဳ ဆိုလ်ွင္ အညာတစ္ခြင္မွာနာမည္ၾကီးခဲ့၏။ အဆိုေကာင္းအငိိုေကာင္း မင္းသားျဖစ္သည္။
ပြဲျပန္ခါနီး နူတ္ခြမ္းဆက္ရျပီဆိုလ်င္ ဆရာညိဳက

    "ကညာပ်ိဳ၊ ဘာကိုမွ မလြမ္းရစ္ပါနဲ႔
      ဆရာညိဳ ဖာကိုထမ္းပါလို႔
      နာဂရာျမိဳ႕ပခန္းကိုတဲ့ ျပန္ေတာ့မယ္"

ဟုဆိုေလ့ရွိသည္။ထိုေခတ္က ပြဲၾကိဳက္ခင္တို႔မွာ
လြမ္းမ်က္ရည္မဆည္နိုင္ေအာင္ရွိသည္ဟု
ေရွးလူၾကီးသူမမ်ား ေျပာၾကသည္။
        
   ပုခန္းနယ္က အဘိုးအဘြားတုိ႔က သူတို႔
အရပ္ကိုေရာက္လ်ွင္ေျပာေလ့ရွိၾကသည္။

" တို႔မ်ားပုခန္းက ရွားပင္ေပၚ ဂံုႏြယ္ရစ္ေပါက္တဲ့
အရပ္မို႔ ရွားပါးေပမယ့္ ဂုဏ္ရွိသတဲ့ကြဲ႕"

ပခန္းနယ္မွာ ရဟန္းပညာရွိ လူပညာရွိေတြ
သမိုင္းအဆက္ဆက္ ေပၚထြက္ခဲ့ၾကသည္။
သာသနာဝင္က်မ္းမ်ား၊ ရာဇဝင္က်မ္းမ်ားႏွင့္ ေဒသဆိုင္ရာမွတ္တမ္းမ်ားအရရွာေဖြေတြရွိွရသည္။ ပုခန္းနယ္သည္ က်ယ္ဝန္းလွ၏။
အေသးစိတ္သုေတသနျပဳ၍ ဆက္လက္ရွာေဖြပါ
လ်ွင္ ပခန္းနယ္မွ သာသနာပိုင္မ်ား၊ စာျပဳစာဆို
ပုဂိၢဳလ္ေက်ာ္မ်ား။ မွဴးၾကီး မတ္ၾကီးမ်ား။ အာဇာနည္သူရဲေကာင္းမ်ား အနွသဘင္ပညာရွင္
မ်ား၏ အေၾကာင္းသည္ စာတစ္ေစာင္ ေပတစ္ဖြဲ႕
ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္။

    ေရွးအေခၚပခန္းနယ္သည္ ယခုအခါ ေရစၾကိဳ
ျမိဳ႕နယ္၊ ျမိဳင္ျမိဳ႕နယ္၊ ပခုကၠဴျမိဳ႔နယ္တို႔ ပါဝင္မည္
ျဖစ္သည္။ထိုေဒသမ်ားအတြင္း ေလ့လာစရာ
ျမန္မာမႈေတြမ်ားစြာရွိသည္။မွတ္သားစရာ
သမ္ိုင္းျဖစ္ရပ္ေတြမ်ားစြာရွိသည္။

       ပုခန္းနယ္အတြင္းသို႔ ခရီးလွည့္ရလ်ွင္ ေက်ာက္စရစ္ကုန္း ခင္တန္း ေတာတန္း ေျမနီလမ္းတခို၌ ပိေတာက္ပန္းတို႔ေမႊး၏ ။
ဒဟတ္ပန္းတို႔လွ၏။ သရဖီက လိႈင္၏။ ထန္းပြင့္
ထန္းခိုင္က သင္း၏။ ရွားပင္ ထေနာင္းပင္
တေစာင္းပင္ တမာပင္ သရက္ပင္တို႔ႏွင့္ တန္ဆာဆင္ေသာ ပခန္းသည္ ရိုးသားပါ၏။
လွပါ၏။ သမိုင္းအစဥ္အလာ ၾကီးမားပါဘိ။

                က်မ္းကိုးစာရင္း
            -----------------
၁။ဗန္႔က်ီကိုလွမ္းပါလို႔ ပခန္းကိုဝင္ခဲ့တယ္- 
    စာေပဗိမာန္စာမူဆုရ တင္ျမင့္
၂။ျမန္မာစာေပသမိုင္း          ဦးေဖေမာင္တင္
၃။နန္းဓေလ့မွတ္တမ္း              ျမေကတု           
၄။ျမန္မာရာဇဝင္                   ဦးဘသန္း
၅။ခရီးသြားစာေပမွတ္တမ္းမ်ား    စာေပဗိမာန္
၆။ျမန္မာမႈ                              ဦးတင္လွ
၇။ပခန္းအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ   ပခန္းေက်ာ္


Credit; ​ေရစႀကိဳသတင္​းမီဒီယာ FB

Monday, June 27, 2016

ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႕၏ဝါဆုိလ

ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႕၏ဝါဆုိလ

၀ါဆုိလသည္ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔အတြက္ထူးျမတ္ေသာလျဖစ္၏။၀ါဆုိလျပည့္ေန႔မွာဘုရားအေလာင္း ေတာ္သည္နတ္ျဗဟၼာအေပါင္းတုိ႔ေတာင္းပန္မွဳေၾကာင့္မယ္ေတာ္၏၀မ္း၌ပဋိသေႏၶေနေတာ္မူခဲ႔၏။အုိနာေသေရးဒုကၡေဘးတုိ႔မွကင္းလြတ္ရာျဖစ္ေသာတရားထူးကုိရွာရန္ေတာထြက္ေတာ္မူခဲ႔၏။ဘုရားအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ေတာ္မူျပီးေနာက္ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးအမွဴးျပဳေသာနတ္ျဗဟၼာအေပါင္းတုိ႔အားဓမၼစၾကာတရားဦးကုိ ေဟာေတာ္မူခဲ႔၏။ထုိ႔ေၾကာင့္‘’သေႏၶ၊ ေတာထြက္၊ဓမၼစက္၊ ေဟာျမြက္လ၀ါဆုိ’’ဟုအဆုိရွိခဲ႔ေပသည္။ဘုရားရွင္၏ တပည့္သားသံဃာေတာ္မ်ားသည္ ၀ါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ တရက္ေန႔မွာ ၀ါဆုိ၀ါကပ္ၾက၍ ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ားကို သင္ယူပုိ႔ခ် ေဟာျပျခင္း ပရိယတၱိ၊ ကုိယ္တုိင္က်င့္ပြါး အားထုတ္ျခင္း ပဋိပတၱိတုိ႔ကုိ ျပဳလုပ္ၾက၏။ ထုိ႔အတူပင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္ အေပါင္းတုိ႔သည္လည္း ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃာ႔ဂုဏ္ကုိ အာရုံ ျပဳကာ ဒါန သီလ ဘာ၀နာအလုပ္အားထုတ္လ်က္ကုသုိလ္တရားပြားမ်ားၾကရေပ၏။၀ါဆုိသကၤန္းကပ္လွဴဒါန္းဗုဒၶဘာသာ၀င္သူေတာ္စင္တုိ႔သည္အထူးသျဖင့္၀ါတြင္းကာလမွာပင္ဥပုသ္သီတင္းေဆာက္တည္ၾကျခင္း၊ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္မ်ားပြားမ်ားျခင္း၊ဆြမ္းေတာ္ပန္းေတာ္ ေရခ်မ္းေတာ္တုိ႔ျဖင့္ကပ္လွဴပူေဇာ္ၾကျခင္း၊ျမတ္စြာဘုရားပဌမဦးစြာေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႔ေသာဓမၼစၾကာပါဠိေတာ္တုိ႔ကုိ ရြတ္ဆုိပူေဇာ္ၾကျခင္း၊သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္တုိ႔အားဆြမ္းဆက္ကပ္လွဴဒါန္းျခင္း၊တရားေတာ္မ်ားနာယူၾကျခင္း စေသာကုသုိလ္ေကာင္းမွဳမ်ဳိးစုံတုိ႔ကုိျပဳခြင့္ရၾကေပသည္။အထူးသျဖင့္၀ါဆုိ၀ါကပ္ၾကေသာသံဃာေတာ္မ်ားကုိ ‘’သံသာရ၀ဋၬ ဒုကၡေတာ ေမာစနတၳာယ ဣမံ ၀ႆ၀ါသိကစီ၀ရံ သံဃႆ ေဒမ’’ -  တပည့္ေတာ္တုိ႔ သည္ သံသရာ ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ ထြက္ေျမာက္ပါရျခင္း အက်ဳိးငွါ ဤ၀ါဆုိသကၤန္းကုိ သံဃာေတာ္ အရွင္ျမတ္တုိ႔ အား ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းၾကပါကုန္၏၊ဟုရြတ္ဆုိကာလွဴဒါန္းၾကသည္။
၀ါဆုိသကၤန္းဟူသည္ ၀ါတြင္းကာလမွာ ျဖစ္ေစ၊ ၀ါဆုိခါနီး ကာလမွာျဖစ္ေစ ေက်ာင္းတုိက္တစ္တုိက္ သုိ႔မဟုတ္ ေနရာ တေနရာ၌ ၀ါဆုိ၀ါကပ္ၾကေသာ သံဃာမ်ားအား လွဴဒါန္းအပ္ေသာ သကၤန္းျဖစ္၏။ သံဃာေတာ္ အရွင္ျမတ္မ်ားသည္ ဘုရားရွင္၏ အမိန္႔ေတာ္အရ ၀ါတြင္းသုံးလ မုိးကာလ၀ယ္ အရပ္ေဒသ အသီးသီးသုိ႔ ခရီးမသြားရေတာ့ဘဲ တေနရာတည္းမွာ သီတင္းသုံး၍ ပရိယတ္ ပဋိပတ္တရားမ်ားကုိ အားထုတ္ၾကရ၏။ ဤကဲ႔သုိ႔ အားထုတ္ၾကေသာ သံဃာေတာ္မ်ားအား မိမိတုိ႔ လွဴအပ္ေသာ သကၤန္းကုိ ၀တ္ရုံ သုံးစြဲကာ အားထုတ္နိဳင္ၾကပါေစဟူေသာ  ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ လွဴဒါန္းၾကျခင္းျဖစ္၏။

သကၤန္းလွဴရက်ဳိးဖလကား
၀ါဆုိသကၤန္းလွဴဒါန္းရျခင္းသည္ ဘယ္လုိအက်ဳိးထူးမ်ား ရနိဳင္ပါသနည္းဟု ေမးၾကပါ၏။ အမွန္မွာ ၀ါဆုိသကၤန္းပဲျဖစ္ေစ ရုိးရုိးသကၤန္းပဲျဖစ္ေစ လွဴဒါန္းၾကရျခင္းသည္ ထူးျမတ္ေသာ အက်ဳိးရွိေပ၏။ သကၤန္း သည္ အရဟတၱဓဇ - ရဟႏၱာအရွင္ျမတ္မ်ား၏ ေအာင္လံ တံခြန္သဖြယ္ ျဖစ္ေသာ ပစၥည္းျဖစ္၏။ ပုဂၢိဳလ္ တဦးတေယာက္သည္ လူ၀တ္ေၾကာင္ဘ၀ျဖင့္ တရားထူးရကာ ရဟႏၱာျဖစ္သြားပါလွ်င္ လူဘ၀ျဖင့္ ဆက္လက္ မတည္နိဳင္ပါ။ သကၤန္း၀တ္ျဖင့္ ေနမွသာလွ်င္ ဆက္လက္အသက္ရွင္နိဳင္ပါ၏။ သုိ႔မဟုတ္လွ်င္ ရဟႏၱာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပရိနိဗၺာန္စံရေတာ႔၏။ ရဟႏၱာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပရိနိဗၺာန္စံရသည္ေတာ့မဟုတ္ပါ ရဟႏၱာ၏ ျမင့္ျမတ္ေသာဂုဏ္ကုိ လူ၀တ္ေၾကာင္(လူ႔အ၀တ္)ကမထိန္းနိဳင္ေသာေၾကာင္႔သာျဖစ္ေပသည္။ 
ရဟႏၱာ၏ျမင႔္ျမတ္ေသာဂုဏ္ကုိထိန္းေပးနိဳင္ေသာအရဟတၱဓဇရဟန္းေတာ္တုိ႔၏ ေအာင္လံသဖြယ္ျဖစ္ ေသာ ျမတ္ေသာသကၤန္း၊ ထုိသကၤန္းကုိ မိမိတုိ႔ကုိယ္တုိင္ လွဴဒါန္းၾကရျခင္းသည္ ထူးျမတ္ေသာ ေကာင္းေသာ အက်ဳိးကုိ ရရွိနိဳင္၏။ သကၤန္းဟူေသာ လွဴဘြယ္ပစၥည္းသည္ သာသနာေတာ္ႏွင့္ၾကဳံမွ လွဴခြင့္ ရေသာ ပစၥည္းျဖစ္။ သာသနာပ အခါကာလမ်ား၌လွဴခြင့္မရနိဳင္ပါ။ထုိ႔ေၾကာင့္၀ါဆုိသကၤန္းျဖစ္ေစ၊ကထိန္သကၤန္းျဖစ္ေစ၊ရုိးရုိးသကၤန္းပဲျဖစ္ေစ သာသနာေတာ္ၾကီးႏွင့္ ေတြ႔ၾကဳံရခုိက္လွဴဒါန္းထုိက္လွေပသည္။ 
သကၤန္းလွဴဒါန္းရက်ဳိးႏွင့္စပ္၍ ဓမၼပဒအ႒ကထာ၌လည္း တုိက္ရုိက္ျပဆုိထားပါေသးသည္ ‘’ဣတၳီနံ ဟိ စီ၀ရဒါနံ မဟာလတာ ပသာဓနဘေ႑န မတၳကံ ပေပၸါတိ၊ ပုရိသာနံ  ဣဒၶိမယ ပတၱစီ၀ေရနာတိ’’  -  သကၤန္းအလွဴသည္အမ်ဳိးသမီးမ်ားအတြက္မဟာလတာတန္ဆာအထူးကုိ၀တ္ဆင္သုံးစြဲရျခင္းျဖင့္ထူးျမတ္ေသာအက်ဳိးကုိရ၍အမ်ဳိးသားမ်ားအတြက္မူေနာက္ေနာင္သာသနာတြင္ဘုရားရွင္ကဧဟိဘိကၡဳ ေခၚဆုိလုိက္သည္ႏွင့္ ၀ါေတာ္ေျခာက္ဆယ္ရေသာ မဟာေထရ္ၾကီးကဲ႔သုိ႔ တန္ခုိးျဖင့္ျပီးေသာ သကၤန္းပရိကၡ ရာ စုံလင္စြာျဖင့္ အာသေ၀ါကုန္ခန္း ရဟန္းအျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရေလ၏။ ဘုရားရွင္တုိ႔သည္ သကၤန္းလွဴခဲ႔ဘူး ေသာ ကုသုိလ္ရွင္မ်ားကုိသာ ဧဟိ ဘိကၡဳ ေခၚေတာ္မူၾက၏။ အမွန္မွာ မိမိသကၤန္းလွဴခဲ႔ေသာ ကုသုိလ္ထူး၏ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္သကၤန္းရွာေနစရာမလုိေတာ့ဘဲတန္ခုိးျဖင့္ျပီးေသာသကၤန္းကုိသာ၀တ္ရုံသုံးစြဲရေလ ေတာ့၏။

မဟာလတာတန္ဆာ
မဟာလတာတန္ဆာဟူသည္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ၀တ္ဆင္ရေသာ အ၀တ္တန္ဆာတမ်ဳိးပင္ျဖစ္၏။ သကၤန္း လွဴခဲ႔ဘူးေသာ ဘုန္းကံရွိသူ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသာ ၀တ္ဆင္သုံးစြဲနိဳင္၏။ ဗုဒၶေခတ္ကာလအခ်ိန္၌ ထုိတန္ဆာမ်ဳိး၀တ္ဆင္နိဳင္သူ သုံးဦးသာ ရွိ၏။

ထုိသုံးဦးမွာ

၁။ေက်ာင္းအမၾကီး၀ိသာခါ၊ 

၂။ဗႏၶဳလစစ္သူၾကီးကေတာ္မလႅိကာႏွင့္

၃။ဗာရာဏသီသူေဌးသမီးတုိ႔ျဖစ္၏။                                                                                                                                                                                                       

၀ိသာခါ၏ဖခင္ဓနဥၥယသူေဌးၾကီးသည္သမီးအတြက္မဟာလတာတန္ဆာအထူးကုိျပဳလုပ္ေစရာေရႊပန္းတိမ္သည္ ငါးရာတုိ႔ျဖင့္ ေလးလၾကာေအာင္ ျပဳလုပ္ရေလ၏။ ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ နီးျမန္းေသာ ေရႊစင္တစ္ေထာင္၊ ထုိေရႊစင္ႏွင့္ သင့္ ေလ်ာ္ေသာ ေငြ၊ ပတၱျမား၊ ပုလဲ၊ သႏၱာ၊ စိန္ စေသာ ပစၥည္းမ်ား ေပးရ၏။ အခ်ိန္အဆကုိေရတြက္ေသာ္စိန္ေလးကြမ္းစား၊သႏၱာသုံးဆယ္႔ႏွစ္ကြမ္းစား၊ ပတၱျမားသံုးဆယ္႔သုံးကြမ္းစားႏွင့္ အျခားအျခားေသာရတနာမ်ားစြာတို႔ျဖင့္ျပဳျပင္စီရင္ထား၏။ပုိးခ်ည္၀ါခ်ည္တုိ႔ျဖင့္မေရာယွက္ ေရႊခ်ည္ ေငြခ်ည္သက္သက္ျဖင့္ သာ ျပဳလုပ္၏။ ထုိမဟာလတာတန္ဆာ ထိပ္တြင္တစ္ခုတည္းေသာ ေရႊဥေဒါင္းရုပ္ကုိ တပ္ဆင္ထား၏။ ဦးေခါင္း ဦးထိပ္မွ စြပ္၍ခ်လုိက္လွ်င္ ေျခဖမုိးတုိင္ေအာင္ဖုံးမိ၏။ တန္ဖုိးမွာ ကုိးကုေဋျဖစ္၍ လက္ခအျဖစ္ အဖုိးတစ္သိန္း ေပးရ၏။
ဤကဲ႔သုိ႔ေသာ တန္ဆာအထူးကုိ ၀ိသာခါ ဘယ္လုိေသာ ေကာင္းမွဳေၾကာင့္ ရရွိခဲ႔ပါသနည္းဆုိလွ်င္ ကႆပ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္အခါ၌ ရဟန္းသံဃာေတာ္ တစ္သိန္းတုိ႔အား သကၤန္းလွဴခဲ႔ဖူးေသာ အက်ဳိးဆက္ ေၾကာင့္ရရွိျခင္းျဖစ္သည္။ထုိ႔ေၾကာင့္ေရွးပညာရွိတုိ႔ကသကၤန္းလွဴရျခင္း၏ အက်ဳိးဆက္ကုိ လကၤာျဖင့္ဤသုိ႔မွတ္တမ္းတင္ခဲ႔ၾကေလသည္။

‘’သက်ပုတၱ၊ သမဏဟု၊ သာကိယဇာတ္၊ ရဟန္းျမတ္အား၊ ေလွ်ာက္ပတ္တင့္ဆန္း၊ ျမတ္သကၤန္းကုိ၊ လွဴဒါန္း သည့္သူ၊ေယာက်္ားမူကား၊ ဘုန္းလူဇိေနာ္၊ ဧဟိေခၚ၍၊ ၀ါေတာ္ သ႒ိ၊ ေျခာက္ဆယ္ရွိသား၊ ေထရ္ၾကီးအလား၊လြန္တည္ျငား၍၊ရွစ္ပါးပရိကၡရာ၊လြယ္ျပီးကာလွ်င္၊ေလးျဖာအာသေ၀ါ၊သန္႔စင္ေၾကာ၏။ ‘’မေနာစင္ျဖဴ၊ မိန္းမမူကား၊ ေရႊဇမၺဴရာဇ္၊ ဦးဦးသစ္ကုိ၊ ခ်ိန္စစ္ တစ္ေထာင္၊ နိကၡေဆာင္၍၊ ထိန္ေျပာင္စိန္သားေလးကြမ္းစားတည္း၊ျမကားေတတၱိ၊ရြယ္ထိန္သႏၱာ၊ဗာ၀ိသာႏွင့္၊မုတၱာဆယ္႔တစ္၊ ၾကြင္းလစ္ရတနာ၊သင့္ရာရာကုိ၊ေကာင္းစြာေငြၾကိဳး၊ခ်ယ္သီထုိး၍၊အဖုိးကုိးကုေဋ၊ထုိက္တန္ေပ၏၊ေရႊပန္းထိန္ငါးရာ၊ရက္မွာေလးလ၊ကာလၾကာေအာင္၊ ေကာင္းစြာခ်ဳပ္ျပီး၊ တန္ဆာၾကီးကုိ၊ ငါးစီးဆင္ေျပာင္၊ အားကုိေဆာင္သည့္၊ အေခါင္တုလတ္၊ မိန္းမျမတ္တုိ႔၊ ၀တ္ဆင္ၾကရာ၊ မဟာလတာ၊ ပသာဓန၊ နာမတံဆိပ္၊ ခပ္ႏွိပ္ေ၀ဆာ၊ ထုိတန္ဆာကုိ၊ ေကာင္းစြာ အံ႔ျခီး၊ ၀တ္ဆင္ျပီး၍၊ မဂ္ထီးဖုိလ္ရိပ္၊ ေအာင္ဘိသိက္ျဖင့္၊ ေအာင္ဟိတ္ ဇမၺဴနန္း ဆန္တက္ျမန္းသည္ - - သကၤန္းဒါန လွဴက်ဳိးတည္း’’။ ။

၀ိသာခါသည္ မိမိ၏ ထုိမဟာလတာ တန္ဆာကုိ တန္ဖုိးျဖတ္ကာ ေရာင္းခ်ျပီး ပုဗၺာရုံေက်ာင္းေတာ္ၾကီးကုိ  ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲ႔ေပ၏။ အနဲငယ္ခ်ဲ႕ရပါလွ်င္ - - သာ၀တၳိျမိဳ႕ေန ျပည္သူအေပါင္းတုိ႔သည္ မဂၤလာပြဲအခမ္းအနားတုိ႔၌ ၀ိသာခါကုိ ေရွးဦးစြာ ဖိတ္ၾကား၍ ေကြ်း ေမြးေလ႔ရွိ၏။ ၀ိသာခါသည္လည္း ဖိတ္ၾကားအပ္ေသာ မဂၤလာပြဲမ်ား၌ မဟာလတာတန္ဆာကုိ ၀တ္ဆင္၍တက္ေရာက္၏။တစ္ေန႔ေသာ္၀ိသာခါသည္ ဖိတ္ၾကားအပ္ေသာ မဂၤလာပြဲသုိ႔တက္ေရာက္ျပီး ဥပုသ္ေန႔ျဖစ္၍ဘုရားဖူးရန္အျခံအရံမ်ားႏွင့္အတူေက်ာင္းေတာ္သုိ႔ဆက္သြား၏။ေက်ာင္းေတာ္အေပါက္၀သုိ႔ ေရာက္ေလေသာ္ ‘’ျမတ္စြာဘုရားရွင္တုိ႔၏အထံေတာ္သုိ႔ ဤသို႔ ပ်ံ႕လြင္႔သူတို႔၏ အသြင္အျပင္ျဖင္႔ သြားေရာက္ရန္ မသင့္’’ ဟု ဆင္ျခင္ကာ ၀တ္ဆင္ထားေသာ မဟာလတာတန္ဆာကုိ  ခြ်တ္ျပီးလ်င္ ကြ်န္မသုိ႔အပ္ထားလုိက္၏။
၀ိသာခါသည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းအျပင္သုိ႔ ေရာက္၍ မဟာလတာ တန္ဆာကုိ ၀တ္ဆင္ရန္ ကြ်န္မအားေတာင္း၏။ေမ႔က်န္ေနခဲ႔ေၾကာင္းေျပာလွ်င္‘’သြားယူခဲ႔ေလာ႔၊အကယ္၍အရွင္အာနႏၵာသိမ္းဆည္းထားခဲ႔ လွ်င္ထုိပစၥည္းကုိအရွင္ျမတ္တုိ႔အားလွဴျပီးျဖစ္သည္’’ဟုမွာၾကား၍အယူခုိင္းလုိက္၏။အရွင္အာနႏၵာသည္ ေက်ာင္းတြင္း၌ ေမ႔က်န္ရစ္ေသာ ပစၥည္းမ်ားကုိ သိမ္းဆည္းထားေလ႔ရွိ၏။ ကြ်န္မ ျပန္လာ၍ အရွင္အာနႏၵာ သိမ္းဆည္းထားေၾကာင္းသိရေသာ အခါမဟာလတာတန္ဆာကုိသံဃာအားလွဴဒါန္းလုိက္၏။သုိ႔ေသာ္အရွင္ျမတ္တုိ႔အားေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းရန္ခက္ခဲလွေသာေၾကာင့္  အပ္စပ္ေသာပစၥည္းဘ႑ာျပဳလုပ္ပီးတန္ဆာကုိကုိးကုေဋႏွင့္လက္ခတစ္သိန္းတန္ဘုိးျဖတ္ကာ ျမိဳ႕တြင္းသို႔လွည္႔လည္ ေရာင္းခ်ေလ၏။ ထုိမွ်ေလာက္တန္ဘုိးၾကီးေသာဥစၥာကုိ၀ယ္ယူနိဳင္သူမရွိေသာေၾကာင့္မိမိကုိယ္တုိင္ျပန္၀ယ္ယူကာပုဗၺာရုံေက်ာင္းေတာ္ၾကီးကုိ  ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲ႔ေလသည္။(ဓမၼပဒ႒-ပုဗၺ၀ဂ္)
ေနာက္ဆုံးပန္းတုိင္
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္မ်ားသည္  ဘယ္လုိကုသုိလ္ကုိပဲ ျပဳျပဳ ေနာက္ဆုံးပန္းတုိင္ကား အိုနာေသေရးဆင္းရဲေဘးမွ လြတ္ေျမာက္ဘုိ႔ နိဗၺာန္ေရာက္ဘုိ႔ပင္ျဖစ္၏။ ထုိသုိ႔ဆုိလွ်င္ သကၤန္းအက်ဳိး၊ ဆြမ္းအက်ဳိး၊ ေက်ာင္းအက်ဳိး၊ စသည္ျဖင့္ အဘယ္ေၾကာင့္ ေတာင္းေနၾကပါသနည္းဟု ေမးဘြယ္ရွိပါ၏။ သစ္ပင္စုိက္ပ်ဳိး ရာ၌ ဟုိမ်ဳိးေစ႔စုိက္လွ်င္ ဟုိ အပင္ေပါက္၍ ဒီမ်ဳိးေစ႔စုိက္လွ်င္ ဒီအပင္ေပါက္သည္ ဆုိသကဲ႔သုိ႔ ကုိယ္စုိက္ပ်ဳိး သည့္ မ်ဳိးေစ႔အားေလ်ာ္စြာ အပင္ေပါက္ျခင္းဟူေသာ အက်ဳိးရင္းရွိၾက၏။ ဥပမာ - အစာအာဟာရတုိ႔ကုိ စားေသာက္ၾကရာ၌ ဘယ္အစာ ဘယ္အာဟာရကုိပဲ စားစားေနာက္ဆုံးအေသြးအသားျဖစ္ဘုိ႔ ပဓာနျဖစ္၏။ သုိ႔ေသာ္လွ်ာေပၚေရာက္သည့္အခုိက္တြင္  အခ်ဳိသီးစားလွ်င္ အခ်ဳိအရသာ၊ အဆိမ္႔သီးစားလွ်င္ အဆိမ္႔အရသာ ေပၚျပီး ေနာက္ဆုံး အေသြးအသား အျဖစ္သုိ႔ေရာက္သြားေတာ့၏။
ထုိ႔အတူ ေနာက္ဆုံးပန္းတုိင္သုိ႔ မေရာက္ၾကမီ သံသရာတခြင္ က်င္လည္ရေသာ ၾကားကာလ အတြင္း၀ယ္ သကၤန္းလွဴျပီး နိဗၺာန္သြားၾက၏။ ဆြမ္းလွဴျပီး နိဗၺာန္သြားၾက၏။ သုိ႔ေသာ္ ကုိယ္ျပဳလုပ္သည့္ ေစတနာ ဆႏၵအားေလ်ာ္စြာ (လွ်ာေပၚေရာက္ခုိက္ အရသာကုိသိရ ခံစားရသလုိ) သကၤန္းအက်ဳိး၊ ဆြမ္းအက်ဳိး၊ ေက်ာင္းအက်ဳိး၊ ေဆးအက်ဳိး စသည္ျဖင့္ သီးျခား အက်ဳိးေလးမ်ားကုိ ကုိယ္ၾကိဳက္သလုိခံစားၾကရျခင္းသာျဖစ္ေပ၏။                                                                        ထုိကဲ႔သုိ႔ကုိယ္႔အလုိကုိယ္႔အၾကိဳက္ကုိယ္႔စရုိက္ႏွင့္အညီသီးျခားအက်ဳိးေလးမ်ားရယူခံစားနိဳင္ၾကေစရန္ဤသုိ႔အခြင့္ေကာင္းအခါေကာင္းႏွင့္ၾကဳံရသည့္အခုိက္၀ယ္ဦးဦးဖ်ားဖ်ားပါရမီကုသုိလ္ထူးမ်ားျဖစ္ပြား နိဳင္ၾကပါေစ ဟု ေမတၱာဆႏၵျပဳလုိက္ရပါသည္။

 အရွင္ဣႏၵာစာရ

Copy from:
http://mrvenjatila-allpost.blogspot.com/2012/08/blog-post_1039.html?m=1